Waarom positionering essentieel is voor startende ondernemers
(en waarom het zo lastig is om alleen te doen)
Een merk bouwen kan voelen als navigeren door een landschap vol wegwijzers. Zoveel routes, zoveel keuzes. Ga je voor doelgroep X of toch Y? Kies je voor expertise of ervaring? De richting bepalen is lastig en het juiste pad voelt zelden als het snelste. Zeker in het begin is het zoeken naar houvast.
Dat is waar positionering om draait: uit die wirwar van mogelijkheden jouw route bepalen. De weg die past bij wie jij bent en waar je voor staat. Geen trucje, maar een kompas dat je richting geeft. En dat, eerlijk is eerlijk, is moeilijk om in je eentje te doen.
Wat je in deze blog ontdekt:
- Waarom positionering dé succesfactor is voor starters en zzp’ers
- Een concreet stappenplan en toepasbare tips
- Waarom samen sparren effectiever is dan alleen worstelen
- Tools en methodes die je direct kunt gebruiken (zoals canvas en modellen) – zie ook FAQ
- Veelgestelde vragen én eerlijke antwoorden over positioneren, met voorbeelden
Je hebt een idee… maar voelt het al als een merk?
Je hebt een idee. Misschien zelfs een website. Een logo, foto’s, teksten. Maar ergens wringt het: het voelt nog niet als een merk dat klopt. Niet voor jezelf. Niet voor je klant. Veel ondernemers starten met middelen — een visitekaartje, een Instagram-profiel, een flyer — maar vergeten het fundament: wat wil je zeggen, tegen wie, en waarom?
Een goede positionering is het antwoord op die vragen. Het bepaalt hoe je merk wordt ervaren, hoe je opvalt in een overvolle markt, en hoe klanten zich met jou kunnen verbinden. En toch zien we dat positionering vaak iets is wat pas later komt. Wanneer de eerste klanten niet vanzelf komen. Wanneer marketing stroef loopt. Wanneer de twijfel groeit.
En dat is zonde. Want met een sterk merkverhaal bouw je aan herkenning, vertrouwen en groei — vanaf het begin.
Wat is merkpositionering en waarom is het belangrijk?
Merkpositionering is het proces waarin je bepaalt welke unieke plek jouw merk inneemt in het hoofd én hart van jouw doelgroep. Volgens marketingdenker Philip Kotler gaat het erom bewust het beeld te vormen dat klanten van jou hebben, vergeleken met concurrenten.
Voor startende ondernemers is dat cruciaal want je begint in een markt met gevestigde namen, of een niche die nog onbekend is met jouw unieke aanbod. Je begint zonder naam, zonder grote budgetten en vaak zonder duidelijke doelgroep. Door scherp te kiezen en je boodschap af te stemmen op een kleine maar relevante kern van de markt, creëer je vertrouwen, geef je richting aan je marketing, en bouw je aan een sterk, authentiek merk.
Onderzoek toont aan dat bedrijven met een heldere positionering tot wel 20% sneller groeien. Omdat hun boodschap aankomt. Omdat ze herkenbaar zijn. En omdat ze keuzes durven maken.
Waarom is merkpositionering voor startende ondernemers en zzp’ers cruciaal?
Voor startende ondernemers en zzp’ers is positionering de sleutel tot het opbouwen van een duurzaam bedrijf. In een competitieve markt is het essentieel om:
- Duidelijk te differentiëren van concurrenten
- Je focus te leggen op de ideale klant, zodat je middelen effectief inzet
- Een consistente merkidentiteit en herkenbaarheid te creëren
- Een solide basis te leggen voor mond-tot-mondreclame en online zichtbaarheid
- Sneller investeerders en samenwerkingen aan te trekken
Volgens een analyse van CBInsights is “no market need” de nummer één reden waarom start-ups falen – goed voor 42% van de gevallen. Vaak betekent dit: onvoldoende klantinzicht of een onduidelijke positionering. Door vanaf het begin een scherp merkverhaal te ontwikkelen, vergroot je de kans op succes aanzienlijk. Onderscheid maken en een heldere boodschap communiceren is daarbij essentieel.
Volgens de Kamer van Koophandel stopt bijna 50% van de startende ondernemers binnen 5 jaar. De belangrijkste oorzaken zijn: geen duidelijk klantprobleem oplossen, onvoldoende onderscheidend vermogen en versnipperde positionering.
Je kans op succes neemt toe wanneer je onderscheidend bent en een heldere boodschap communiceert. Dit onderstreept het belang van merkpositionering voor startende ondernemers én zzp’ers. Wie hier vanaf het begin in investeert, vergroot de kans op langdurig succes en een loyale klantenkring aanzienlijk.
En ja, het kost tijd om hierover na te denken. Maar als je nú de juiste keuzes maakt, hoef je later minder te sleutelen.
Het stappenplan: Hoe start ik met merkpositionering als startende ondernemer?
Er zijn enorm veel boeken geschreven en modellen ontwikkeld om te helpen met positionering van een bedrijf. Zelf heb ik in de afgelopen 25+ jaar ook vele toegepast. Ieder model belicht weer een ander punt of stel eenzelfde vraag op een andere manier. Hoe vind je als startende ondernemer het model dat bij jou past? Dit is een lastige vraag, want het heeft ook te maken met persoonlijke voorkeur. Het belangrijkste voor een helder positioneringsproces is niet het vinden van een model of aanpak, maar het maken van keuzes. Het is natuurlijk ook makkelijker om een vraag te stellen, dan het antwoord te geven: hier moet je over nadenken, op onderzoek gaan en met vele mensen praten. Gesimplificeerd: de belangrijkste stappen zijn deze:
- Bepaal je merkidentiteit: Wat zijn jouw unieke waarden, missie en visie?
- Ken je doelgroep: Wie zijn je ideale klanten en wat zijn hun echte wensen?
- Analyseer je concurrenten: Waarin onderscheiden zij zich, en waar liggen hiaten of kansen?
- Ontwikkel een krachtig positioneringsstatement: Vat je onderscheid samen in één krachtige zin die je boodschap overal kleur geeft.
- Vertaal dit naar al je communicatie: Laat je positionering overal terugkomen, van website tot social media en offertes.
- Test en optimaliseer: Vraag actief om feedback en stuur je koers bij op basis van echte klantinzichten.
Wat zijn 7 merkpositionering tips voor zzp’ers?
Een quote die ik wel eens gebruik is “Positionering is geen magie, het is gevoel in actie”. Wat ik wel kan zeggen: als het klopt en mensen raakt dat voelt het magisch. Veel ondernemers weten intuïtief waar hun merk over moet gaan. Ze voelen het, ergens diep vanbinnen. Alleen: hoe breng je dat gevoel onder woorden? Hoe vertaal je het naar een merkverhaal dat klopt en raakt?
Je herkent het vast wel: bedrijven die communiceren vanuit eigenschappen, producten en beloftes zoals “wij doet XYZ voor onze klanten”. Maar wat mensen echt onthouden, is een merk dat wat in je losmaakt. Iets menselijks. Iets echts.
Deze 7 tips helpen daarbij:
- Bepaal welke en drijfveren onmisbaar zijn voor jou. Dit is jouw kompas, waarom je de dingen doet die je doet, jouw purpose
- Gebruik je eigen verhaal. Authentieke zzp’ers bouwen sneller een emotionele band op.
- Kies, durf te focussen. Je hoeft niet iedereen te bedienen – kiezen is winnen.
- Spreek klanttaal. Gebruik woorden en beelden die jouw ideale doelgroep raken. Begrijp was ze beweegt en biedt aan waar zij behoefte aan hebben, niet wat je wilt verkopen.
- Claim je niche. Maak duidelijk waarom jij de beste keuze bent in een deelgebied. Waarom ben je radicaal anders dan concurrenten?
- Consistentie is alles. Zorg voor een herkenbare stijl en boodschap op álle kanalen. Hoe maak jij het verschil in communicatie en gedrag?
- Vraag om reviews (social proof). Klantbeoordelingen verhogen je geloofwaardigheid én zichtbaarheid. En stimuleer mond-tot-mondreclame.
Bonus tip:
Markten veranderen steeds sneller. Evalueer je positionering daarom minimaal jaarlijks. Verzamel klantfeedback, analyseer concurrenten en markttendensen en stuur indien nodig bij. Let op nieuwe niches, veranderende klantwensen of groeikansen in aanpalende markten. Succesvolle ondernemers durven hun merkpositie fris en actueel te houden, zonder hun kernwaarden uit het oog te verliezen.
Zelf merk ik dat ondernemers vaak het gevoel hebben dat hun verhaal nog niet rond is. Dat ze blijven twijfelen. Dan is het juist fijn als iemand met je meedenkt — of als je samen met anderen je gedachten scherpt. Daarom werk ik ook graag met formats zoals de Build Your Brand Game.
Elke stap is praktisch, direct toepasbaar en helpt je om strategisch keuzes te maken die je merk versterken. Geen vage plannen, maar een merkfundament dat écht staat. Speel, ontdek en bouw.
Waarom het lastig is om dit alleen te doen
“Het is alsof je zelf in de fles zit, en probeert het etiket te lezen.” Dat hoor ik vaak van ondernemers. En ik herken het — ook ik had hulp nodig om mijn eigen merk echt scherp te krijgen. Voor anderen is het vaak makkelijker.
Uit diverse onderzoeken blijkt dat ondernemers die regelmatig sparren en feedback ontvangen, beter in staat zijn om hun doelen te bereiken en sneller groeien. Sparren bevordert creativiteit en innovatie doordat je nieuwe perspectieven opdoet die je alleen vaak niet ziet. Het helpt je blinde vlekken te ontdekken, plannen te verbeteren en zelfvertrouwen op te bouwen.
Toch proberen veel ondernemers het eerst alleen. Omdat ze denken dat het ‘moet kunnen’. Maar positionering is niet alleen een rationeel proces. Het raakt ook aan je identiteit. Je verhaal. Je overtuigingen. Juist daarom is het soms lastig om hier alleen aan te werken.
Tijdens een sessie zei een ondernemer: “Ik heb al zoveel gedaan, maar het voelt nog steeds alsof ik alles maar een beetje doe.”
De Build Your Brand Game is er om dat anders te doen. In één ochtend werk je samen met andere ondernemers aan je positionering. Je krijgt feedback, ontdekt je eigen kracht en maakt keuzes. Samen, zonder oordeel, met plezier.
Of begin zelf – met het CommunicatieHuis Canvas
Wil je eerst zelf aan de slag? Download dan het gratis canvas waarmee je jouw merkfundament opbouwt. Het helpt je om na te denken over missie, doelgroep, waarden en boodschap.
Samenvattend en volgende stap
Merkpositionering is dé succesfactor voor startende ondernemers en zzp’ers. Door te focussen op je unieke kenmerken, doelgroep en heldere communicatie, maak je daadwerkelijk het verschil. Kies bewust, communiceer consequent en durf te experimenteren met jouw unieke boodschap.
Met een scherpe positionering trek je sneller klanten aan, bouw je een sterk merk op en groei je doelgerichter en succesvoller dan concurrenten die blijven zweven.
Of je dat nu in je eentje doet met een model, of samen met anderen via een interactieve workshop of de game, zorg dat je niet blijft hangen in vage teksten en halve keuzes. Bouw aan een merk dat klopt van binnen én buiten.
FAQ over positionering voor startende ondernemers
1. Wat is merkpositionering voor een startende ondernemer en waarom is het belangrijk?
Merkpositionering definieert de unieke en relevante plek van jouw merk in het hoofd van de klant. Het maakt je zichtbaar, geeft richting en vergroot je onderscheidend vermogen.
Lees meer
2. Welke merkpositionering tips zijn het meest waardevol voor een startende ondernemer?
De belangrijkste tip: durf te kiezen! Specialiseer je en communiceer helder over jouw onderscheid.
Start met het bepalen van je persoonlijke en zakelijke waarden, analyseer je doelgroep en concurrenten en formuleer een onderscheidende positioneringsstatement. En vertel een verhaal dat raakt (en natuurlijk ook authentiek is!). Gebruik modellen zoals de Brand Key, Golden Circle of Empathy Map
Overige strategieën of modellen, geheel afhankelijk van je wensen of de fase van je bedrijf zijn: die je kan gebruiken zijn:
- De vier P’s van positionering (Product, Prijs, Plaats, Promotie)
- Positioneringsmatrix: Basic vs. Luxe, Prijs vs. Kwaliteit
- Niches & specialismen: Durf klein te beginnen
- 23plusone: maak een authentiek merkverhaal o.b.v. jouw emotionele drijfveren
Vraag hulp bij anderen of gebruik handige tools om een start te maken, zoals het CommunicatieHuis Canvas.
3. Hoe word je zichtbaar als startende ondernemer?
Zichtbaarheid is essentieel om daadwerkelijk klanten te krijgen. Praktische merkpositionering tips voor zzp’ers om direct toe te passen:
- Vertel je unieke verhaal: Maak duidelijk wat jou anders maakt in klantcases, blogs en video’s.
- Zet Social media in: Deel kennis, ervaringen én fouten – dat maakt je menselijk.
- Netwerk actief (ook online): Mond-tot-mond blijft de krachtigste marketing, zeker onder zzp’ers.
- Gebruik testimonials: Zet referenties en klantcases prominent op je website.
- Hanteer een consistente look & feel: Een herkenbaar logo, kleurgebruik en stijl vergroot je zichtbaarheid.
4. Welke veelgemaakte fouten maken startende ondernemers bij merkpositionering?
We hebben al het belang van merkpositionering aangegeven en ook tips en modellen om hiermee aan de slag te gaan. Dit kost tijd, aanscherping en denkkracht. Een merk bouw je ook niet in 1 dag. Maar hou vol, want als je dit als een ondergeschikt onderdeel beschouwt, kan het ook grote effecten hebben: je geeft teveel geld uit, je raakt gedemotiveerd want je ziet niet het resultaat van je werk of je geeft uiteindelijk de droom van zelfstandig ondernemerschap op.
Om je hiervoor te beschermen zet ik nog wat valkuilen en veelgemaakte fouten op een rij:
- Te breed willen zijn – niet kiezen is onzichtbaar zijn
- Onvoldoende focus op de ideale klant
- Inconsistentie in communicatie en uitstraling
- Imiteren van concurrenten in plaats van eigenheid tonen
- Niet klantgericht testen van de gekozen positionering
- Te vaak en willekeurig van positionering wisselen
Als je in jouw aanbod gelooft, je een authentiek verhaal hebt en weet waar de doelgroep behoefte aan heeft, dan is er altijd een markt. Je moet soms wat langer zoeken of investeren in communicatie, maar geef niet te snel op! En vraag om hulp, er zijn vast genoeg mensen in jouw omgeving die met jou willen meedenken. Anders kan het altijd aan andere experts vragen, bij mij staat de koffie altijd klaar 😉. Neem gewoon contact op.
5. Inspirerende voorbeelden van merkpositionering voor startende ondernemers
Swapfiets: Begon met een uniek abonnementsmodel voor fietsen in de stad. De positionering op gemak, zorgeloze service en snelle oplossing raakte direct een duidelijke doelgroep.
Picnic:Slimme positionering op gratis thuisbezorging van boodschappen. Door technologie en een duidelijke merkbelofte (snel, vers & voordelig) wisten ze een markt te winnen die voorheen verzadigd leek.
Rituals: Luxe beleving, well-being en storytelling. Door premium te positioneren onderscheiden ze zich van massaproducten.
Tony’s Chocolonely: Maakt het verschil door het merk op te hangen aan een sociaal statement (slaafvrije chocolade). Klanten verbinden zich emotioneel aan deze missie.
Voor zzp’ers: Kies net als succesvolle freelancers een niche: van ‘fotograaf voor vegan horecabedrijven’ tot ‘personal trainer voor drukke accountants’. Succesvolle zzp’ers zijn niet breed, maar scherp gespecialiseerd.
Nieuwsgierig?
- Boek een 23plusone-sessie en ervaar hoe leuk en verhelderend het is om samen jouw drijfveren boven water te halen.
- Doe mee aan de Build Your Brand Game – ervaar in één ochtend het verschil.
- Of start met het gratis CommunicatieHuis Canvas – jouw merk in kaart op één A4.
Je legt de basis voor een merkverhaal dat niet alleen bij jou past, maar dat ook raakt bij de mensen die je wilt bereiken. Geen trucjes, maar een merk dat klopt van binnenuit. Want bouwen aan je merk hoeft niet ingewikkeld te zijn. En dat proces mag ook nog leuk zijn.
Nanda Idink, juni 2025
